Inhoud

• Wat is fenomeen van raynaud?
• Kan ik er zelf iets tegen doen?
• Wat kan de apotheker voor mij doen?
• In welke gevallen kan ik beter naar de huisarts gaan?
• Welke medicijnen worden gebruikt bij

Fenomeen van Raynaud

Wat is fenomeen van raynaud?

Bij het fenomeen van Raynaud krijg je bij kou klachten aan je vingers of tenen:

• Je vingers of tenen krijgen opeens een lichtere kleur. Er is een duidelijke grens tussen het lichte deel van je vingers of tenen en je gewone huidskleur.
• Je krijgt het meestal aan beide handen of  voeten tegelijk. Meestal worden niet alle vingers of tenen tegelijk lichter.
• In je vingers of tenen verdwijnt het gevoel even.
• Na een paar minuten kleuren de vingers of tenen langzaam donkerder. Bij een lichte huid worden ze eerst blauw of paars, dan rood.
• Het gevoel komt langzaam terug. Je vingers of tenen doen dan pijn, gaan tintelen, prikken en daarna gloeien. Soms kunnen je vingers of tenen dik worden.

Hoe lang duurt een aanval?

Een aanval is meestal binnen 5 minuten over, maar kan ook een paar uur duren.

Wanneer krijg je een aanval?

Sommige mensen hebben 1 of 2 aanvallen per jaar. Anderen een paar aanvallen in de week. De meeste mensen krijgen klachten in de winter.

Het fenomeen van Raynaud begint meestal bij mensen tussen de 12 en 30 jaar oud.

Het fenomeen van Raynaud komt doordat bloedvaten in de vingers of tenen opeens nauwer worden. Er stroomt dan even minder bloed doorheen. Dat kan komen door deze dingen:

• kou
  Dat kan zijn als het vriest, maar dat hoeft niet. Het gebeurt soms al bij 10 of 12 graden. Bij welke temperatuur het gebeurt, is bij iedereen anders.
• emotie
  Bijvoorbeeld door boosheid, verdriet of stress. Waarom dat zo is, weten we niet precies.
• heftig trillen
  Bijvoorbeeld door een drilboor of een lange fietstocht over een hobbelige weg.
• snel en lang typen
• roken

Kan ik er zelf iets tegen doen?

Je kunt zelf een aantal dingen doen tegen de klachten van het fenomeen van Raynaud:

• Hou je lichaam warm.
  Draag extra laagjes kleding. En draag handschoenen om je handen warm te houden. 
  Heb je veel klachten? Kijk dan of je verwarmde handschoenen of sokken kunt gebruiken. Sommige mensen met het fenomeen van Raynaud zeggen dat handschoenen of sokken met zilverdraad helpen. Je kunt proberen of dat bij jou ook zo is.
• Beweeg genoeg.
  Probeer genoeg te bewegen. Door bewegen stroomt er meer bloed naar je vingers. En als je vaak beweegt, wordt je lichaam warmer.
• Stop met roken.
  Door roken kun je vaker en langer klachten krijgen. Stop daarom met roken.
• Zorg voor minder stress.
  Krijg je klachten bij stress, spanning of angst? Dan kun je kijken of je daar iets aan kunt doen.

Klachten kunnen soms ook erger worden door andere dingen, bijvoorbeeld door de medicijnen die je gebruikt of het werk dat je doet:

Adviezen bij klachten door medicijnen

Door sommige medicijnen kun je meer klachten krijgen. Je kunt met je arts bespreken of je medicijnen gebruikt waardoor je meer klachten kan krijgen.

Gebruik je een nieuw medicijn en merk je dat je meer klachten krijgt? Bespreek dit met je arts. Je kunt dan misschien een ander medicijn gebruiken.

Adviezen bij klachten door werk

Krijg je steeds klachten op je werk? Dan is het belangrijk om te kijken wanneer de klachten beginnen. Werk je bijvoorbeeld met een trillende machine? Dan kan het zijn dat je geen klachten krijgt als je elk kwartier even 2 minuten pauzeert.

Hou je toch erge klachten, bespreek dan met je werkgever of bedrijfsarts welke veranderingen op je werk nodig en mogelijk zijn.

Wat kan de apotheker voor mij doen?

Uw apotheker zorgt ervoor dat u uw medicijnen goed en veilig kunt gebruiken. Het maakt niet uit of u een medicijn korte tijd of langdurig nodig heeft.

• Receptcontrole

De apotheker controleert elk recept. Bijvoorbeeld: is het juiste medicijn voorgeschreven en meegegeven, is de dosering goed, kan het medicijn samen met andere medicijnen die u gebruikt. Als het nodig is, overlegt uw apotheker met uw huisarts of specialist.

• Overzicht van uw medicijnen

Uw apotheker houdt bij welke medicijnen u gebruikt. U kunt in de apotheek altijd om een overzicht van uw medicijnen vragen. Dit kunt u bijvoorbeeld meenemen als u uw specialist bezoekt, in het ziekenhuis wordt opgenomen of naar het buitenland gaat.

• Delen van informatie over uw medicijnen met andere zorgverleners

Uw apotheker, huisarts en het ziekenhuis kunnen informatie over uw medicijnen met elkaar delen als dat nodig is voor uw behandeling. Dit mag alleen als U daar toestemming voor geeft.

• Begeleiding bij nieuwe geneesmiddelen

Krijgt u een medicijn dat u in de afgelopen 12 maanden niet hebt gebruikt? Dan krijgt u extra uitleg over deze medicijnen.

• Ondersteuning als u uw medicijnen weleens vergeet in te nemen

De apotheker heeft daar hulpmiddelen voor. Als uw zorgverzekeraar toestemming geeft, kan uw apotheker uw medicijnen per dag en per tijdstip van inname in aparte zakjes voor u laten verpakken.

• Persoonlijk gesprek over uw medicijnen

Heeft u vragen over uw medicijnen, of problemen met het gebruik? Bijvoorbeeld moeite met slikken van medicijnen, openmaken van de verpakking, of last van een vervelende bijwerking? Vraag uw apotheker om een persoonlijk gesprek. Hij kijkt dan samen met u welke mogelijkheden er zijn om uw probleem te verhelpen.

• Medicatiebeoordeling

Uw apotheker en huisarts kunnen u uitnodigen voor een gesprek over uw medicijnen. Dit is mogelijk bij patiënten ouder dan 65 jaar die langdurig meer dan 5 medicijnen gebruiken. Samen met u bespreken ze of er verbetering mogelijk is. Als u bijvoorbeeld last hebt van bijwerkingen van een medicijn kan het soms vervangen worden door een ander medicijn.

• Zelfzorg

Bij de apotheek kunt u terecht voor advies over medicijnen die u zonder recept (= zelfzorgmedicijnen) kunt kopen, voor verbandmiddelen en cosmetica. De apotheek kan zelfzorgmedicijnen voor u opnemen in uw medicatiedossier. Dan kan de apotheker controleren of u ze veilig samen met uw receptmedicijnen kunt gebruiken.

• Bezorgservice

Bent u moeilijk ter been? Informeer bij uw apotheek of zij uw medicijnen bij u thuis kunnen bezorgen.

In welke gevallen kan ik beter naar de huisarts gaan?

Bel je huisarts als je het fenomeen van Raynaud hebt en 1 of meer van deze dingen voor jou kloppen:

• Je hebt steeds heel veel pijn.
• Je krijgt zomaar wondjes of ontstekingen aan je vingers of tenen.
• De aanvallen duren steeds heel lang. Bijvoorbeeld langer dan 3 uur.
• Je vingers blijven dagenlang tintelen.
• Je hebt geen kracht meer in je handen en je laat steeds dingen vallen.
• Je slikt nifedipine en de klachten blijven steeds komen.
• Je wilt advies of hulp bij het stoppen met roken.

Welke medicijnen worden gebruikt bij

Nifedipine
Nifedipine verwijdt de verkrampte bloedvaten. Hierdoor heeft u minder aanvallen van pijnlijke, koude vingers en tenen.